Zuiveren en inzicht

Dit is de derde blogpost in de reeks over de chakra’s.  De eerste blogpost ging over “veiligheid en plezier“, de eerste twee chakra’s: de muladhara en de svadhisthana chakra.  De tweede blogpost ging over “eigenheid en verbondenheid“, de manipura en de anahata chakra.

Met de anahata chakra (de hart chakra) stellen we ons hart open.  Zo kunnen we onder meer de emoties toelaten.  Je kan immers niet loslaten wat je niet eerst hebt toegelaten.

Met dat loslaten van emoties kan de volgende chakra, de vishuddha of keelchakra ons helpen.  Vi betekent ‘zeer’ en shuddha ‘zuiver’.  Met de keelchakra kunnen we emoties zuiveren, door er expressie aan te geven.

Dit kan op meerdere manieren.

Je kan je gevoelens delen, bijvoorbeeld met je partner: uitspreken hoe je je voelt.  Dit leidt niet alleen tot meer begrip (je partner leert je beter kennen), het gaat ook misverstanden tegen (want interpreteren hoe iemand zich voelt vanuit lichaamstaal is heel moeilijk).   Het delen van emoties verzacht ook de emotie, brengt meer klaarheid en inzicht en laat toe de emotie los te laten.   Het laat als het ware toe de modder in het troebele water te laten zakken zodat je helder ziet.
Het delen van gevoelens met iemand is bijzonder heilzaam als je de spontane impuls hebt om te vluchten en je af te zonderen als reactie op iets dat je raakt.

Andere manieren om je gevoelens te uiten zijn: uitschrijven in een dialoogbrief aan je partner of dagboek alsof je anders je emoties mondeling zou delen, journalen (letterlijk van je afschrijven door je pen op papier te zetten en het maar te laten stromen en daarna vernietigen want doorgaans niet voor ‘publicatie vatbaar’), tekenen of schilderen (in het bijzonder het intuïtief schilderen) of in een andere kunstvorm.  De keelchakra staat ook voor expressie van creativiteit van de kunstenaar.

De keelchakra is heel nauw verbonden met de stem.  Zingen is een heel heilzame manier om jezelf te zuiveren.  Je hoeft geen goede zanger te zijn: het werken met klanken op zich werkt heel zuiverend, of je de klanken nu zelf produceert of bijvoorbeeld via klankschalen ontvangt.
Qua endocriene klieren is de keelchakra verbonden met de schildklier.

Het element dat met de keelchakra samengaat is trouwens ‘akasha’, doorgaans vertaald als ‘ether’; een betere vertaling is ‘ruimte’.   Doorgaans wordt akasha als het vijfde element beschouwd, maar eigenlijk is akasha het eerste element: de ruimte waaruit de andere elementen aarde, lucht, water en vuur kunnen ontstaan.  Akasha is de ruimte die mogelijkheden schept.
Ruimte hangt samen met stilte: de ruimte waar klanken kunnen ontstaan.  Stilte ervaren is trouwens niet het ontbreken van geluid maar het ontbreken van reactie op geluid.  Stilte ervaren is zich openstellen voor de klanken die zich aandienen zonder ze te interpreteren of benoemen maar zuiver als geluid binnen laten komen.
Eén van de basis mantra’s, de AUM, zou trouwens het geluid zijn van de big bang (zie ook https://shiangyingdotcom.wordpress.com/2013/08/25/om-or-aum/, http://www.dharmalounge.net/big-bang-the-cosmic-om en over de AUM http://www.swamij.com/om.htm ).

De ajna chakra of wenkbrauwchakra (het derde oog) kan samengaan met expressie.  Het derde oog staat voor verbeeldingskracht en visualisatievermogen.

Fysisch gaat de ajna chakra samen met de twee bovenste nekwervels: de atlas en de draaier.  Qua endocriene klieren is de ajna chakra verbonden met de epifyse (onder meer dag/nachtritme) en de hypofyse (het controlecentrum van de hormoonwerking).

Op spiritueel vlak kan de ajna chakra zich openen eens het hart geopend is en je gezuiverd bent.  Dan kom je tot inzichten vanuit het ajna chakra.  Zo krijg je uiteindelijk ook inzicht in je levensdoel.
Inzicht vertrekt vanuit niet-weten.  Dat lijkt contradictorisch maar is het niet: nieuw inzicht is pas mogelijk als je ruimte maakt door je huidige weten los te laten.  Je weten (of wat je denkt te weten) schept immers een kader waarbinnen je denkt.  Dit denkkader dien je los te laten om nieuwe inzichten mogelijk te maken.   Net zoals je een kamer leegmaakt om die nieuw te kunnen inrichten.

Bij het ajna chakra komen de ida (het vrouwelijke element, voelen, links) en de pingala (het mannelijke element, denken, rechts) nadi die in de wortelchakra ontstaan, weer samen.  Het zal dan ook niet verrassen dat zowel de wortelchakra als de ajna chakra verbonden zijn met een reflexpunt, namelijk in de bal van de voet.

Bij een geopende ajna chakra zijn de tegenstellingen van de wereld overstegen: er is geen links/rechts, goed/fout, warm/koud etc. meer.  Je bent losgekomen van verlangen en afkeer.  Je zien overstijgt de wereldse tegenstellingen, je ontwikkelt onderscheidingsvermogen zodat je inzicht kan krijgen in de orde van het universum, je komt in contact met het goddelijke bewustzijn, wat zich uit in het openen van de sushumna nadi, het stromen van de kundalini en het openen van de sahasrara chakra, de kroon- of kruinchakra.

Hieronder enkele yoga en meditatie oefeningen die kunnen helpen om de keelchakra en het derde oog te openen.

Voor de keel chakra (vishuddha chakra):

Kriyâ voor de nek met klanken

  • Kom in kleermakerszit.
  • In : op de middenas.
  • Uit : naar voor of naar opzij.
  • a-klank : lage a  hoofd naar voor buigen
    hoge a hoofd naar achter buigen tot daar waar mogelijk
  • o-klank : nee-beweging, van middenas naar schouder
  • e-klank : oor naar schouder brengen
  • i-klank : lage i   halve nekrol voorzijde
    hoge i  halve nekrol achterzijde
    goed doorzingen
  • Het doorzingen vergemakkelijkt het rollen op de plaatsen waar de artrose het ergst is. Door het hard zingen lossen de spanningen zich in dit gebied. De nek-schouderzone is een plaats waar bij heel veel mensen enorme spanningen zitten en artrose zich vastzet. Een gewone nekrol (vooral het naar achter rollen) zonder dit zingen raden we niet aan.

Kriyâ De vlieger

  • Stel je voor dat je hoofd een vlieger is. Aan de vlieger hangt een staart: je wervelkolom.
  • Beweeg je hoofd rustig in de richting van de L en R schouder zonder het te draaien.
  • Laat je meevoeren door de wind. De staart begint achter de heen en weer gaande beweging van de vlieger aan te slingeren.
  • Voel dat eerst in het bovenste deel van de wervelkolom, dan in het middelste en ten slotte in het onderste deel.. Voel hoe vrij en ruim het puntje van de staart slingert.
  • Breng de vlieger tot stilstand. De staart slingert nog wat na, totdat die loodrecht en doodstil aan de vlieger hangt.
    Laat toe dat de vlieger loodrecht omhoog opstijgt en uiteindelijk hoog in de lucht blijft hangen.
  • Voel na enige tijd opnieuw de zitknobbels op de grond en kom weer helemaal terug in je lichaam.
  • maakt spanningen tussen de schouders (zware mentale lasten) en nek los
  • Bevrijdt, geeft uiting aan verbeelding, geeft ruimte

Voor het derde oog (ajna chakra):

Murdhanmadhyadrishti 

Murdhan: voorhoofd, mdhya: midden, drishti: kijken
“Kijken naar het midden van het voorhoofd’

  • Staande houding
  • Verstrengel de vingers voor de buik
  • Draai de handen met de palmen naar voor en buiten
  • Breng de verstrengelde handen naar boven het hoofd en volg de vingers met de blik, totdat de armen gestrekt zijn boven het hoofd met de handpalmen naar boven gericht
  • Daarbij zakt het hoofd naar achter tot het steunt in het kussentje gevormd door de schouders (beschermt indien de nek zwak is)
  • Rek het lichaam en de armen goed uit zodat de schouders naar boven komen
  • De ogen kijken nu naar de handen. Merk op dat je eigenlijk naar het ajna chakra kijkt.
  • Sluit de ogen en kijk verder intens naar het ajna chakra (Shambhavi Mudra)
  • Adem rustig in en uit
  • Druk de tongspits tegen het zachte verhemelte
  • Neus IN en UIT: voelen luchtstroom op de tong
  • Van zodra het zwaar voelt in de nek (zwakke nek), breng het hoofd terug rechtop maar blijf naar ajna chakra kijken
  • Los de ogen
  • Trek de nekspieren aan en breng het hoofd langzaam terug rechtop
  • Laat de schouders zakken en breng de armen in een voorwaartse boog terug voor het lichaam.
    Draai de handen terug om zodat de verstrengelde vingers terug een kommetje vormen.
  • Navoelen naar de energetische uitwerking in en rondom de oogbol.
    Oogbollen goed lossen, hersenmassa, achterhoofd en energie vrij laten rondstromen.
  • Stimuleeert de plexus nasociliaris die de beweging van de oogbol en de inwendige structuur van het oog controleren.
  • Activeren van de spieren die rondom de kristallens liggen en die de lensopening regelen zodat de juiste scherpstelling van het beeld op het netvlies bereikt kan worden.
  • Bevorderen concentratie.
  • Gaat glaucoom en cataract tegen.
  • Oprekken van het lichaam
  • Werkt in op de nekwervels en de nekspieren (op een zachte manier door het kussentje gevormd door de opgetrokken schouders)
  • Tongspits tegen zachte verhemelte produceert soort “nektar”, eigenlijk een lysozyme die “langer doet leven”, die de verdediging tegen bacteriën verhoogt (natuurlijk antibioticum die wand aantast van bacteriën)

Kriyâ spieren tussen de schouders – atlas en draaier

Bij acute problemen in de nek: het hoofd niet afrollen en de armen niet naar links of rechts bewegen

  • yoga mudra (Supta Vajrasana variante met afrollen hoofd):
    vertrekken vanop handen en knieën.
    Leg het voorhoofd en de neusbrug op de vloer.
  • Rol het hoofd wat af tot je de rekking in de atlas (bovenste nekwervel) voelt
  • breng de handen verstrengeld achter rug
  • bij inademing opheffen, zo ver als mogelijk. Aantal ademhalingen blijven.
  • bij uitademing zonder hoofd te bewegen handen wat naar rechts brengen, waardoor de schouders wat draaien. Aantal ademhalingen blijven.
  • met inademing terugkomen en aantal ademhalingen blijven.
  • idem aan andere kant
  • armen terug laten zakken op de rug
  • vuisten op elkaar leggen en het hoofd even laten rusten op de vuisten vooraleer je terug rechtop komt
  • navoelen
  • deze oefening activeert de grote spieren tussen de schouders, plaats waar een aantal trigger points kunnen ontstaan
  • maakt de atlas en draaier (de twee bovenste nekwervels) los

Mâlâsana (Bidsprinkhaan)

  • Breng de voeten wat verder uit elkaar, iets verder dan heupbreedte
  • Nu helemaal zakken tot in hurkzit
  • Pas eventueel de positie van de voeten wat aan zodat je met de billen tot bijna tegen de grond komt.
  • Plaats de handen voor je op de grond. De bovenarmen zijn nu aan de binnenkant van de knieën.  Breng de handen voor de borst in gebedshouding.
    Plaats je ellebogen aan de binnenkant van de knieën.
  • IN: duw zachtjes de handen wat meer tegen elkaar om de borst te openen en de rug te strekken. Doe mula bandha (bekkenbodemspieren optrekken).
  • UIT: lossen
  • 4 maal herhalen
  • Kom uit de houding door je handen achter je op de grond te zetten, je achterover te laten zakken en te gaan zitten.

Eventueel uitbreiden tot raafhouding (evenwicht):

  • Handen voor je op de grond, ellebogen blijven aan binnenkant knieën
  • Kom op bal van de voet
  • Leun zo ver mogelijk naar voor
  • Steun met de knieën op de ellebogen
  • Tot op teen toppen komen
  • Probeer steunend op de handen de voeten los te laten komen van de mat
  • Voel het heel labiele evenwicht. Merk op welke gevoelens en gedachten opkomen hiermee, zeker als het niet lukt om in balans op de handen te komen.
  • Terug komen in hurkhouding en gaan liggen om na te voelen
  • De hurkhouding is eigenlijk de normale natuurlijke zithouding
  • Helpt ontspannen en rechten van de rug
  • Werkt in op het heup-dijbeengewricht en het bekken
  • Smeert de knieën
  • Alle voordelen van de mula bandha
    • Doorstromen van de regio van het perineum en de organen van de onderbuik
  • Raafhouding:
    • stresspunt op de bal van de voet
    • evenwichtshouding

Vipassana meditatie

  • kom in een gemakkelijke zithouding waarin je met rechte rug stevig maar comfortabel zit
  • voel het contact van de voeten met de grond, voel het contact van het zitvlak met het meditatiekussen of -bankje
  • breng de aandacht naar de beweging van de ademhaling.  Voel waar je de ademhaling het meest opmerkt.   Laat dit je ankerpunt zijn, waar je naar kan terugkeren telkens je merkt dat je meegenomen bent door gedachten of emoties
  • terwijl je geankerd blijft in het ademende lichaam, stel je open voor wat zich aandient in je veld van gewaar zijn
  • dit kunnen geluiden zijn, andere zintuiglijke prikkels, lichamelijke gewaarwordingen zoals jeuk, ongemak, pijn.   Dit kunnen emoties zijn die opkomen.   Dit kunnen beelden zijn, herinneringen of gedachten.   Gedachten over dingen uit het verleden, zorgen in de toekomst, plannen, gedachten gekoppeld aan emoties, emoties gekoppeld aan gedachten.
  • laat toe wat zich aandient maar probeer je niet te laten meenemen in wat zich aandient.   Het zijn gebeurtenissen in het veld van je gewaarzijn, die opkomen, daar even verbljven en weer zullen verdwijnen.
  • wanneer je merkt dat je toch meegenomen bent in gedachten of emoties, dan ben je er weer: je hebt het opgemerkt en je kan kiezen hoe je er mee omgaat.
    Je kan je gedachte, emotie of pijn met milde aandacht en nieuwsgierigheid bekijken.   Je kan je open stellen naar wat er naast de gedachte, emotie of pijn nog is.  Je kan terugkomen naar je ankerpunt en je openstellen voor het volgende dat zich aandient.
  • door met milde aandacht te kijken naar je ervaring, ook al is die niet aangenaam, verzacht en zuiver je die.   Je komt er van los.
  • zo kunnen dingen die leven in jou, zich verzachten.   Zo kunnen dingen van vroeger die uit het onbewuste terug opkomen verwerkt worden.
    Zo kunnen door ze de ruimte te geven, nieuwe inzichten komen.  Wijsheden waarmee je je pad verder kan zetten.

Namasté